1951 ඔක්තෝබර් 21 වැනි දින මල්වත්තගේ ගාමිණී චිත්‍රානන්ද පීරිස් දරුවා උඩහමුල්ල ගමෙහි උපත ලැබුවේ ය. එතුමා මූලික අධ්‍යාපනය ලැබුවේ නුගේගොඩ උඩහමුල්ලේ ශ්‍රී විජයාරාම මහා විද්‍යාලයෙන් හා පන්නිපිටිය ධර්මපාල විද්‍යාලයෙනි. එතුමා එවකට අප රටේ තිබු එක ම ඉංජිනේරු උපාධි පාඨමාලාව අන්තර්ගත විශ්වවිද්‍යාලය වන පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉංජිනේරු උපාධි පාඨමාලාව හැදෑරීමට සුදුසුකම් ලබා තේරුණත්; භෞතික විද්‍යාව හා ගණිතය විෂයයන් හැදෑරීමට ඇති අප්‍රමාණ ආශාව නිසාම ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ භෞතික විද්‍යා උපාධි පාඨමාලාව හැදෑරීමට තීරණය කෙළේ ය. 1969 – 1973 කාල පරාසය තුළ භෞතික විද්‍යා උපාධි පාඨමාලාව හදාරා එය ඉතාම ඉහලින් නිමකොට ප්‍රථම පෙළ පංති සාමර්ථයක් සහිතව එතුමා සමත්විය. මෙම කාලය තුළ එතුමාට ඉගැන්වූ ආචාර්ය මණ්ඩලය අතර මහාචාර්ය පී. සී. බී. ප්‍රනාන්දු, ආචාර්ය මහේන්ද්‍ර විජේසිංහ, මහාචාර්ය කීර්ති තෙන්නකෝන්, මහාචාර්ය පී. ඩබ්. ඈපාසිංහ, මහාචාර්ය ටියුලි ද සිල්වා, … වැනි කීර්තිමත් විද්වත්තු ද වුහ.
වර්ෂ 1973 දී ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ තාවකාලික කථිකාචාර්යවරයකු ලෙස එතුමා සේවයට බඳවා ගනු ලැබිණි. මෙම විශ්වවිද්‍යාලයේ ම 1975 වසරේ දී සංඛ්‍යාන විද්‍යාව පිළිබඳ ඩිප්ලෝමා පාඨමාලාවක් හා 1982 වසරේ දී භෞතික විද්‍යාව පිළිබඳ විද්‍යාපති උපාධියක් දිනාගත් එතුමා විශ්‍රාම යනවිට, වසර 44 ක සේවා කාලයක් සපුරා තිබිණ. ඒ වනවිට ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලයේ පළමු ශ්‍රේණියේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්යවරයකු වශයෙන් එතුමා සේවය කරමින් සිටියේ ය. තනතුරු හෝ තානාන්තර පසුපස හඹා ගිය කෙනෙකු නොවූ බැවින්, “මහාචාර්ය” තනතුර හෝ වෙනත් ඉහළ තනතුරු සඳහා ඉල්ලුම් කළේ නැත. භෞතික විද්‍යා විෂයේ උන්නතිය වෙනුවෙන් අප්‍රමාණ කාර්යයක් ඉටුකළ විද්වතකු වශයෙන් අප සැමගේ හදවත් තුළ සදා අමරණීය ලෙස ජීවත්වන මේ ආදරණීය විද්වතා 2001 සිට 2009 දක්වා තෙවතාවක් ම භෞතික විද්‍යා අධ්‍යයනාංශයේ “අංශ ප්‍රධාන” ධුරය හෙබවූයේ නිහතමානී පාලකයකු ලෙස සැමගේ ප්‍රසාදය දිනාගනිමිනි. මෙම ආදරණීය මිනිසා එම තනතුර ද භාරගත්තේ බොහෝ අයගේ ඉල්ලීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට නොහැකි වූ බැවිනි. එමෙන් ම එතුමා ශිෂ්‍ය උපදේශකවරයකු ලෙස ද කටයුතු කොට ඇත. තම කුතුහලය වෙනුවෙන් කරන ලද පර්යේෂණ විශාල සංඛ්‍යාවක් ඇතත් ඒවා ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට එතරම් උනන්දුවක් නොදැක්වූ මෙම විද්වතා; ජාත්‍යන්තර සහ දේශීය විද්‍යා පර්යේෂණ පත්‍රිකා කිහිපයක් පමණක් ප්‍රකාශයට පත්කොට ඇති අතර තවත් පර්යේෂණ කාර්යයන් කිහිපයක් ශ්‍රී ලංකා විද්‍යාභිවර්ධන සංගමයේ වාර්ෂික සමුළුවල දී ඉදිරිපත් කොට ඇත. තවද “භෞතික විද්‍යාවේ ගැටළු සහ විසදුම්” යන කෘතිය ද ප්‍රකාශයට පත්කොට ඇති මේ විද්වතා විශ්වවිද්‍යාලයේ සහ රාජ්‍ය ශ්‍රව්‍ය දෘශ්‍ය මාධ්‍යයන්වල භෞතික විද්‍යා විෂය ගැන පොදු මහජනතාව දැනුවත් කරන වැඩසටහන් විශාල ගණනකට සම්පත් දායකයකු ලෙස සහභාගී වී ඇත.
චිත්‍රානන්ද මල්වත්ත විද්වතාගේ සුවිශේෂ දක්ෂතාවක් ඇත්තේ භෞතික විද්‍යාව හා ගණිතය යන විෂයයන් දෙක ඉතාම සරල ආකාරයට ඉගැන්වීමට ය. නිදසුනක් ලෙස; එතුමා “කඳුකරය” ගැන උගන්වන දේශනය ආරම්භ කරනුයේ “මුහුදු වෙරළින්” ය. ක්‍රම ක්‍රමයෙන් තම ශිෂ්‍යයන් මුහුදු වෙරළේ සිට කඳුකරය වෙත රැගෙන යන්නේ වටපිටාවේ ඇති සියලුම දැනුම් සම්භාරයෙන් ඔවුන් පෝෂණය කරමිනි. අප ශිෂ්‍යයන් ලෙස ඉගෙනගත් වකවානුවේ එතුමාගේ දේශන වලට සහභාගී වීමට ඉතාමත් ප්‍රිය කෙළෙමු; එකදු දේශනයක් වත් මඟ නොහළෙමු; එතුමා කිසිදු දේශනයකදී එම දේශන මාතෘකාවට පමණක් කොටු වී ඉගැන්වු අයෙක් නොවේ. පරිබාහිර බොහෝ දෑ සිය සියලු දේශන තුළ අන්තර්ගත කළ එතුමා කිසිදු විටක ගුරුමුෂ්ටි තබාගෙන ඉගැන්වූ ගුරුවරයෙක් ද නොවී ය. මෙතෙක් ප්‍රකාශයට පත් නොකළ සමහර දෑ අපට දේශන තුළ දී පවා ඉගැන්වූ මේ ආදරණීය ගුරුවරයා, එසේ උගන්වා “ඔයගොල්ලන්ට අවශ්‍ය නම් ඔය කරුණු ප්‍රකාශයට පත් කරන්න!” යැයි පැවසීමට තරම් නිහතමානී ගුරුවරයෙක් ද විය.
එතුමා සිය අසනීපවලට බෙහෙත් ගැනීමට වෛද්‍යවරුන් ළඟට ගියේ ඉඳහිට ය. ඉලෙක්ට්‍රෝනික උපකරණ තනා හෘදය වස්තුව ක්‍රියාකරන ආකාරය, එහි ස්පන්දනය ඇතිවන ආකාරය හා එමගින් ලේ පොම්ප කරන විට දී පීඩනය වෙනස්වන ආකාරය වැනි දෑ මැන ගන්නා එතුමා සිය අසනීප වලට තමාම ප්‍රතිකාර කොට ගත්තේ ය. සිය වයෝවෘද්ධ මවට ප්‍රතිකාර කරන ලද්දේ ද එතුමන් විසින්ම ය. මව වසර සියයකට ආසන්න කාලයක් ජීවත් වී අවසානයේ මිය ගිය අතර ඇයගේ අවසාන කටයුතු සඳහා සහභාගී වූ අපට එතුමා පැවසුවේ, මවගේ මොලයේ ලේ කැටියක් සිරවී ඇති බවත්; ඒ සඳහා මට බෙහෙත් කළ නොහැකි බවත්; වෛද්‍යවරුන් ළඟට ගෙන ගිය නමුදු ඇය බොහෝ වියපත් බැවින් ද ශරීරය දුර්වල බැවින් ද ඔවුනට ද කළ හැකි කිසිවක් නොතිබූ බවත් ය.
අපි විශ්වවිද්‍යාල ශිෂ්‍යයන් ව සිටි කාලයේ දී සංකීර්ණ ඉලෙක්ට්‍රෝනික පරිපථ තනා ඒවායේ කිසියම් වරදක් නිසා එය නිසියාකාර ව වැඩ නොකරන විටදී ඒ බව අපි එතුමාණන්ට දන්වූයෙමු. එවිට එතුමා එම සංකීර්ණ පරිපථය දිහා විනාඩි කිහිපයක් බලා සිට මුවගට සියුම් සිනාහවක් නගා කිසියම් ඉලෙක්ට්‍රෝනික උපාංගයක් පෙන්වා මෙය මේ ආකාරයට වෙනස් කරන්න යැයි අප හට උපදෙස් දී, අප එසේ වෙනස් කිරීමට ප්‍රථම එතනින් ඉවත් වී යයි. ඉන්පසු අප එම ඉලෙක්ට්‍රෝනික උපාංගය වෙනස් කළ විට පරිපථය නියමාකාරයෙන් වැඩ කරනු දැක අප මවිතයට පත්වීම එවකට සාමාන්‍ය සිදුවීමකි. ඕනෑම ප්‍රශ්නයක් එතුමාට ඉතා ම සරල ආකාරයට තේරුම් ගැනීමට හා අවබෝධ කොට ගැනීමට ඇත්තේ හසළ දැනුමකි. එමෙන් ම එම ප්‍රශ්නයට ඉතාම සරල විසඳුමක් ලබා දීමට ද එතුමාට ඇත්තේ ඉතාම ඉහළ ඥානයකි. ඒ බව දකින අපි ඒ දස්කම් දැක සැමදා අමන්දානන්දයට පත්වීමු. එතුමා වචනයේ පරිසමාප්තර්ථයෙන්ම විශ්වවිද්‍යාලයීය ආචාර්යවරයකු බව නිහතමානීව පැවසිය හැකි ය. අපට වඩා ඉතා ඉහළ තලයක සිට සිතීමට ද එතුමාට ඇත්තේ සුවිශේෂ හැකියාවකි. එහෙත් ඇතැම් දෙනා මෙම හැකියාවන් සහ දක්ෂතා හඳුනාගත්තේ ද යන ගැටලුව අප තුළ ඇත.
එතුමා ඉතාමත් දක්ෂ සංගීතඥයකු; වාදන ශිල්පියකු; මෙන් ම ගායකයෙක් ද විය. මා විශ්වවිද්‍යාලයීය ආචාර්ය මණ්ඩලයට බැඳුණු අලුත අප සතියකට දවසක් හෝ දෙකක් එතුමා සමඟ පැදුරු සාජ්ජයක් පැවත්වීම සාමාන්‍ය දෙයකි. එතුමා පැරණි සිංහල චිත්‍රපට ගී හා උත්තර භාරතීය හින්දී ගී සඳහා පාදක වූ “රාග” ගැන අපට විදුලි ඕගනය (විදුලි සරපුවරුව) වයමින් හා එම රාගය ගායනය කරමින් කියා දෙයි. උත්තර භාරතීය “රාග” සෑදී ඇති ආකාරය ගැන ද “රාග” සැදීමේ දී භාවිත කරන “න්‍යාය” ගැන ද මැනවින් අප හට කියා දෙයි. ඒ කාලයේ අපට අප විශ්වවිද්‍යාලයක සිටින බව ප්‍රත්‍යක්ෂ විය. එහෙත් වර්තමානය වනවිට එවැනි බොහෝ සුන්දර දෑ විශ්වවිද්‍යාල වලින් දූරස්ථ වී ඇති බව සඳහන් කරන්නේ සංවේගයෙනි.
මේ සුවිශිෂ්ට විද්වතා අඳින පළඳින ආකාරය ඉතාම සරල ය; ජීවත්වන ආකාරය ද ඉතාම සරල ය. මඟතොටදී දකින කිසිවෙක් මේ විශ්වවිද්‍යාලයීය ආචාර්යවරයකු යැයි නොසිතති. එතුමා බිරිඳ හා දරුවන් සමඟ සිය පවුල් ජීවිතය ඉතා සරළ ආකාරයෙන් ගෙන ගිය අයෙකි; මහපොළොවේ පය ගසා ජීවත් වූ අයෙකි. එතුමා සමහර පඬිවරුන් මෙන් මිනිසුන්ට සරල ලෙස ජීවත්වීමට උගන්වා, තමන්ගේ පවුල හා දරුවන් වෙනත් ඉහළ තලයක ජීවත්කරවූ දෙබිඩි චරිතයක් නොවේ. එබැවින්ම අපි එතුමාගේ දැනුමට මෙන්ම නිහතමානී අවංකකමට ද ඉතා ප්‍රිය කළෙමු. මා මුලින්ම එතුමා හඳුනාගත්තේ විශ්වවිද්‍යාලයට ශිෂ්‍යයකු ලෙස පැමිණි 1995 වසරේ දී ය. එදා මෙදා තුර අවුරුදු විසි දෙකක් මම මේ ආදරණීය ගුරුතරුව ඉතා ළඟින් ඇසුරුකොට ඇත්තෙමි. එතුමා අපට “සැබෑ ගුරුවරයෙකි”, “ආදරණීය පියෙකි”, “කලණ මිතුරෙකි”!
මහාචාර්ය ධම්මික තන්ත්‍රීගොඩ ගුරුදේවේන්ද්‍රයන් හා චිත්‍රානන්ද මල්වත්ත පීරිස් ගුරුදේවේන්ද්‍රයන් ද අපගේ හිසට සෙවනක් සැදු, ජීවත්වීමට සුන්දර වටපිටාවක් සෑදු හා අප දැනුමින් සන්නද්ධ කළ මහා වෘක්ෂලතාවෝ ය. ඔවුහු අපගේ හිසට සෙවනැල්ලක් පමණක් නොව මනසට පුස්තකාලයක් ද වූහ. එබැවින් අප ද මේ රටේ මෙන් ම මේ සමාජයේ කිසියම් ගෞරවනීය පිරිසක් බවට පත්වී ඇත. ඒ සඳහා අපි ඔවුනට සදා ණයගැති වෙමු. ඔවුහූ අපගේ ආයුෂත් අරගෙන චිරාත් කාලයක් නිදුක් නීරෝගීව විශ්‍රාම සුවයෙන් ජීවත් වෙත්වා ! ඔවුහූ උපදින ජාති ජාතිත් අපගේ ම ගුරුවරුන් වී අපගේ ජීවිතයට ආලෝකයක් ම වෙත්වා !
සිය සොඳුරු ගුරු තරුවක් ගැන අපගේ සහෘදයකු විසින් ලියන ලද එක් කවක මඳ වෙනසක් කොට චිත්‍රානන්ද මල්වත්ත නැමැති ආදරණීය ගුරු තරුව පිලිබඳ ව ලියැවෙන මෙම ලේඛනය අවසන් කරන්නට මට සිතෙයි. මෙකව ද එතුමාට උපහාරයක් ම වේවා !
යුගයෙන් යුගය ඔහු සුවඳින් සුවඳ වෙවී
විදුදය ඇදේවා පෙරට ම නතර නොවී
ගුරුසඳූ සුවඳ තුරු හා ලිය අතර කැවී
පවසනු වැන්න මල් යුගයක මිහිරි කවී
ආචාර්ය ප්‍රසන්න මධුරංග ප්‍රනාන්දු
ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය,
භෞතික විද්‍යා අධ්‍යයනාංශය,
ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්වවිද්‍යාලය.
