අතිගෞරවනීය හික්කඩුවේ ශ්‍රී සුමංගල නාහිමියන්ගේ විද්‍යොදය විශ්වවිද්‍යාලයීය අභිමානවත් පරපුර
ගංගාරාමයේ පොඩි හාමුදුරුවෝ නමැති කෘතිය එළි දක්වන අවස්ථාවේ දී උප කුලපති මහාචාර්ය සම්පත් අමරතුංග මහතා විසින් පවත්වන ලද විශේෂ දේශනයේ සාරාංශය.
හික්ඩුවේ ශ්‍රී සුමංගල නා හිමියන්ගේ අපරිමිත පරිශ්‍රමයේ ප්‍රථිඵලයක් ලෙසට බිහිවූ ආනන්ද විද්‍යාලයෙනුත්, විද්‍යොදය සරසවියෙනුත් අකුරු කර ඒ මහා යථිවරයාණන්ගේ ගිහි පරපුරෙන් බිහිවූ මා එම සරසවියේ වර්තමාන උපකුලපතිවරයා වශයෙන්, එම යථිවරයාණන් ජීවමානව වැඩ සිටි ගංගාරාම පුදබිමේ සිට හික්කඩුවේ ශ්‍රී සුමංගල මහා යථිවරයාණන් වහන්සේගේ සඝ පරපුරේ සිව්වන නායකයා පිළිබඳව රචිත අභිවන්දණීය කෘතිය එළිදක්වන අවස්ථාවේ එයට පුර්වකාවක් සැපයීමට ලැබීම දෛවෝපගත සිදු වීමකි.
වර්ෂ 1873 දී විද්‍යොදය පිරිවෙන ඇරඹීමට පුරෝගාමී මෙහෙවරක යෙදීම හේතුවෙන් මේ වන විට විද්‍යොදය පිරිවෙණේ නායක ස්වාමීන් වහන්සේලා ඇතුළු සමාජ මෙහෙවරෙහි යෙදෙන යථිවරයාණන් වහන්සේලා දහස් ගණනක් බිහි වීමට මඟ පෑදී ඇත. මෙසේ දහස් ගණනින් බිහිවුණු යථිවරයාණන් වහන්සේලා ගෙන් සුවිශේෂ යථිවරයෙකු සේ ගංගාරාමගේ පොඩි හාමුදුවන් වහන්සේ මා දකිමි.
වර්ෂ 1985 දී අන්‍යාගමිකයෙකු වූ එච්.එල්. ද මෙල් මහතා විසින් හික්කඩුවේ ශ්‍රී සුමංගල නාහිමියන්ට පූජා කරන ලද භූමියක ගංගාරාම විහාරස්ථානය ඇරඹිණි. මෙසේ විද්‍යොදය පිරිවෙණ හා ගංගාරාම විහාරස්ථානය හික්කඩුවේ ශ්‍රී සුමංගල නාහිමියන්ගේ ප්‍රධානත්වයෙන් ඇරඹීම ද එම විහාරස්ථානයේ විහාරාධිපති වශයෙන් වැඩ වසන අපේ පොඩි හාමුදුරුවන් වහන්සේ ද අප විශ්ව විද්‍යාලයේ ආදි විද්‍යාර්ථියෙක් වීම ද මෙම ආයතන දෙකෙහි ඇති සම්බන්ධතාවය මනාව පිළිඹිඹු කරයි. එමෙන්ම, කළක් අප විශ්වවිද්‍යාලයේ සනාතන සභාවේ සාමාජිකයෙක් ලෙස කටයුතු කිරීමට අප ලැබූ භාග්‍යක් ලෙස මම සලකමි.
නායකයකු ලෙසට පන්සලටත්, ගමටත්, රටටත් ඔබ වහන්සේ නායකත්වය දෙනුයේ පන්සලකින් සමාජ ශෝධන කළ හැකි ක්‍රමෝපායන් මොනවාදැයි ලොවටම පෙනවා දෙමිනි. දේශපාලනය තුළ පන්සලේ භූමිකාවත්, ආර්ථිකය තුළ පන්සලේ භූමිකාවත්, සමාජ සංවර්ධනයේ දී පන්සලේ භූමිකාවත් සංස්කෘතිය රකින්නට පන්සලේ භූමිකාවත් එකවර ඉදිරිපත් කරනුයේ මිනිසාගේ මානසික වියවුලට පන්සලේ පරම පවිත්‍ර භූමිකාව අග්‍රස්ථානයේ තබමිණි. රට ජාතිය ආගම සිය ප්‍රාණය සේ සිතූ ඔබ වහන්සේ අයුක්තියටත්, දේශපාලබනයටත්, වෙඩි උණ්ඩයටත් කිසිදා හිස නොනැමූ අභීත තෙරුණ්වහන්සේ නමක් බව පුන පුනා කීමට නොවුමනා වනුයේ ශ්‍රී ලංකාවේ සැවොම එය හොඳින් දන්නා කරුණක් වන බැවිනි.
සුභ නිමිත්තකදී භික්ෂුවක් දැකීම අසුභ යැයි එවකට බටහිරවාදීන් සිංහල බෞද්ධයන් තුළ වගාකළ මිත්‍යාව බිඳ හෙළමින් දෙසැම්බර් 31 දින රාත්‍රියේ ආගමික වතාවත් ආරම්භ කළ ඔබ වහන්සේ සමාජ පෙරළියක් කරමින් සෑම වෙහෙර විහාරයකම ආගමික චාරිත්‍රයක් ගොඩනඟන්නට ප්‍රාරම්භකයා වූ නායකයෙකි. ගංගාරාමයේ පොඩි හාමුදුරුවෝ නම් වූ මෙම කෘතිය කියවන ඔබ සැමට එහි විෂය මූලය සොයාගත හැකි වනු ඇත. දෙවියන්ටත් බය නැති පොඩි හාමුදුරුවෝ පිළිබඳ මා මිත්‍ර ප්‍රසන්න ලාල් සහෘදයා ලියූ කෘතිය අප සැවොම අතීතයට ගෙනයනවා මෙන්ම පොඩි හාමුදුරුවන් ගේ අධිෂ්ඨාන ශක්තියත්, විශ්වාසයත්, අභීතබවත් මැනවින් විමසන්නේය. තරුණ තරුණියන්ට ජීවන දැක්මක් තනන්නට ශ්‍රී ජිනරතන කාර්මික විද්‍යාලය නමින් තක්සලාවක් තැනූ පොඩි හාමුදුරුවෝ කතෝලික, මුස්ලිම් වැනි අන්‍යආගමික ප්‍රජාව පවා පන්සලේ පොදු වැඩවලට සම්බන්ධකර ගැනීමට හැකි ශක්තියක් හා ආකර්ෂණයක් තිබෙනා නායකයෙකි.
තුන්කල් දකින්නට හැකියාවක් තිබූ ගංගාරාමයේ පොඩි හාමුදුරුවෝ ගැන කියන්නට හැකි සෑම අයුරකින්ම කරුණු ලියන්නට මා මිත්‍ර ප්‍රසන්න ලාල් සහෘදයා සමත් වී ඇත්තේ ඔහු සහ පොඩි හාමුදුරුවන් අතර ඇති සමීප සම්බන්ධතාවය නිසාවෙනි. කියවීමට රුචියක් ඇති සරල බස් වහරකින් තොරක් නුදුටු කරුණු ගොනු කරන්නට මා මිත්‍රයා ගෙන ඇති ප්‍රයත්නය අභියෝගාත්මක බව මට සිතෙයි. පෙළින් පෙළට කරුණු විහිදුවාලමින් කියවන්නාගේ සිත් ඇදගනිමින් සීමිත පිටු කිහිපයකින් මහ තෙරණුවන් කෙනෙකුගේ ජීවිත යථාර්ථය පිළිබඳ ලියන්නට ඔහු තුළ ඇති හැකියාව නැවත නැවතත් ඇගයීමට ලක්කළ යුතුම වේ.
ගංගාරාමයේ නායක හාමුදුරුවෝ අප පොදුවේ ආමන්ත්‍රණය කරනු ලබන ගංගාරාමයේ පොඩි හාමුදුරුවෝ ගැන තව තවත් කරුණු ගොනු කරන්නට යාම අර්ථ ශුන්‍ය වනුයේ වචන කිහිපයකින් හෝ පිටු කිහිපයකින් ලියා අවසන් කිරීමට නොහැකි ජීවිත කතාවක් ඔබ වහන්සේ තුළ පවතින බැවිනි. එය ඔබ සැම හොඳින් දන්නා කරුණකි. බොහෝ කරුණු කාරණා මා මිත්‍ර ප්‍රසන්න ලාල් සහෝදරයා විසින් ලියා ඇත්තේය. නමුත් මාගේ මිත්‍රයා සෘජුව සාකච්ජා නොකළ එක් කරුණක් මෙම කෘතිය කියවා බැලීමේ දී මම දුටුවෙමි.
මෙය අවසන් කිරීමට මත්තෙන් ඔබ වහන්සේ ගැන පහත කරුණ පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමට මම කැමැත්තෙමි. එය ඔබ වහන්සේගේ දැක්මයි. එය ඔබ වහන්සේගේ ක්‍රියාවයි.
“මේ රටට ත්‍රිවිධ රත්නයේ සරණ හැර වෙනත් සරණක් නැහැ. බෞද්ධ ප්‍රතිපත්ති මත පිහිටා කටයුතු කළොත් සැමගේ බලාපොරොත්තු ඉටුකරගත හැකියි. ඕන ඕන වෙලාවට පාවිච්චි කරන සුදු රෙද්දක් වගේ ආගම ප්‍රයෝජනයට නොගත යුතුයි. සමඟි විය යුතු තැන සමඟි වී, සටන් කළ යුතු තැන සටන් කළ යුතුය. එහෙත් ගිනි තැබිය යුතු නැත.”
අති ගෞරව ගලබොඩ ඥාණිස්සර සිථිවිරපාදයාණන්ට නැතහොත් ගංගාරාමයේ පොඩි හාමුදුරුවන්ට නිදුක් නිරෝගී චිර ජීවනයකට ඔබ වහන්සේ ලොවට කළ දේ පමණක්ම සෑහේ යැයි මට සිතෙයි. ඔබ වහන්සේගේ ජීවිතය තව තවත් ලොවටම බැඳේවා යැයි මම ප්‍රාර්ථනා කරමි.
